Milyonlarca çalışanın merakla beklediği Konut Edindirme Yardımı (KEY) ödemelerinde sona gelindi.

Konut Edindirme Yardımı (KEY) hesaplarının tasfiyesine ilişkin çalışmalar ‘kurumlar’ düzeyinde sürerken, bireysel başvurular yüzünden, listelere ilişkin bilgi girişini yapan tasfiye halindeki Emlak Bankasının KEY Birimi çalışamaz hale geldi.Kurumların kesinti listelerini yüklediği disketlerin birime iletilmesi hızlanırken, birim elemanları bir taraftan da her gün gelen yüzlerce telefon ile ilgilenmek durumunda kalıyor.

Birim yetkilileri, şu aşamada KEY hesapları ile ilgili bireylerin yapacağı bir işlem olmadığını vurgularken, sadece kurumların listelerinin alındığını söylediler.

Bireyler ise hak sahibi listelerinin belirlenip, Toplu Konut İdaresi (TOKİ) ve Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı (EGMYO) tarafından Resmi Gazete ve internet sayfalarında ilanından sonra, muhtemelen Şubat ayı sonunda, süre uzatımı olursa Temmuz sonunda, eğer listelerde yer almazlarsa başvuruda bulunabilecek.

-YASA MAYISTA ÇIKMIŞTI

Bu yıl Mayıs ayında çıkarılan KEY Hak Sahiplerine Ödeme Yapılmasına Dair Kanun ve buna dayanarak çıkartılan yönetmelik uyarınca, hak sahibi olanlara nakit veya hisse senedi olarak yapılacak ödemelerin belirlenmesi için, kurumlara, kesinti yapılan personele ilişkin listelerin iletilmesi için 30 Kasım’a kadar süre verilmişti.

Bu tarihe kadar, işçiler için SSK bölge müdürlüklerinin, memurlar için de ödemeyi yapan kurum hangisi ise defterdarlıklar, saymanlıklar, mal müdürlüklerinin, kanunla kurulan kuruluşlar ve bankaların da, doğrudan listelerini Tasfiye Halindeki Emlak Bankası bünyesindeki KEY birimine iletilmesi gerekiyor.

Listelerde, 1 Ocak 1987 ile 31 Aralık 1995 tarihleri arasında adlarına kesinti yapılan personele ilişkin bilgiler ve kesinti tutarları yer alacak.

-SGK’NIN SÜRE UZATIMI İSTEMESİ BEKLENİYOR

Kurumlara listeleri bildirmek için 30 Kasım’a kadar verilen süre, bakanlar kurulu kararı ile bir defaya mahsus olmak üzere 3 aya (2008 Şubat sonu) kadar uzatılabilecek.

Bu süre içinde hak sahiplerine ilişkin listelerin bildirilmemesi, mükerrer, yanlış veya usulüne uygun olmayan şekilde bildirilmesi halinde, hak sahiplerine karşı sorumluluk, ilgili kurum veya kuruluşlara ait olacak.

Bu arada Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) hak sahiplerinin belirlenmesine dönük listeyi belirleme konusunda, süre uzatımı istemesi bekleniyor.

Kurumlar, bildirim listelerindeki tutarlarla bu tutarların ilgili bankaya yatırıldığına ilişkin dekontların mutabakatını yapmak ve dekontları gerektiğinde ibraz etmek üzere muhafaza etmekle yükümlü bulunuyor. Mutabakat sağlanmadan gönderilen listelerin sorumluluğu listeyi gönderen kuruma ait olacak.

Hak sahiplerinin belirlenmesi işlemleri, KEY birimi tarafından, ilgili kuruluşlarca gerekli mutabakatları sağlanarak gönderilen listeler esas alınarak tamamlanacak.

KEY birimi, listelerin bildirimi konusunda bir sorun yaşanmazsa ve bildirim süresi uzatılmazsa, yasa ve yönetmeliğe göre, Şubat sonuna kadar hak sahiplerinin isim, konut edindirme yardımı ve nemalarını içeren listeleri Emlak Gayrimenkul Yatırım Ortaklığına (EGYO) bildirecek. Diğer taraftan, Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu bakan, bu süreyi bir defaya mahsus olmak üzere 2 aya kadar uzatmaya yetkili bulunuyor.

Bu durumda, süre uzatımları olmazsa, hak sahiplerinin listeleri Şubat sonunda, süre uzatımları olursa, Temmuz ayı sonunda ortaya çıkmış olacak.

KEY birimi, 20 bin tane kurumdan gelecek tüm verileri birleştirip, her bir hak sahibi için tek bir ödeme tutarı belirlemek üzere ”tekrar ve tutarlılık” kontrolleri yapıyor. KEY hak sahibi sayısı konusunda telaffuz edilen rekamlar 3-5 milyon arasında değişiyor.

-NEMA NASIL HESAPLANACAK?

Hak sahiplerinin konut edindirme yardımı ana para tutarlarının nemalandırılmasında; hesapların Emlak Bankası tarafından takip edildiği 1 Ocak 1987 ile 29 Aralık 1999 tarihleri arasındaki dönem için, bankanın o dönemde 6 aylık vadeli mevduat faizi bileşik usulde uygulanacak.

Hesapların bankadan EGYO’ya devredildiği 29 Kasım 1999 tarihinden, 30 Kasım 2007 tarihine (Bakanlar Kurulunca bu sürenin uzatılması hâlinde uzatılan süre sonuna) kadar ise; EGYO’nun net aktif değerinin yüzde 60,96’sının, Emlak Bankası tarafından ayni sermaye olarak EGYO’ya devredilen taşınmazlar karşılığı 395 milyon 751 bin 717,17 YTL’ye oranı esas alınarak nema hesaplanacak.

-KİŞİ BAŞINA ÖDENECEK MİKTARLAR HENÜZ NETLEŞMEDİ

Kişi başına ödenecek miktar, kişinin ne kadar süre sistemde kaldığı ve ödeme tarihinde şirketin net aktiflerinin değerine bağlı olarak değişecek.

Listelerin bildirilmesine ilişkin sürenin bitiminden itibaren, süre uzatımı olmazsa 30 Kasımdan, süre uzatımı olursa Şubat-2008 sonundan itibaren hak sahiplerinin alacakları nemalandırılmayacak.

Emlak Bankası, KEY hesaplarının bankaya yatırıldığı dönemde, özellikle 6 ay vadeli mevduata düşük faiz uyguladığı için, hak sahipleri önemli bir faiz geliri alamayacak. Ancak EGYO’nın net aktif değerindeki artışa bağlı olarak, hak sahiplerinin nema geliri artabilecek.

Hak sahiplerine ödeme yapılması veya hisse senedi verilmesi işlemleri tamamlanıncaya kadar, hak sahiplerinin EGYO’daki hissedarlığından doğan malî ve yönetimsel hakları Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından temsil ediliyor.

-BİREYSEL BAŞVURULAR, LİSTENİN RG’DE YAYIMLANMASINDAN SONRA

Hak sahiplerine ilişkin KEY Birimi tarafından EGYO’ya bildirilen listeler, hak sahipliğinin tespitine esas olmak üzere, EGYO veya TOKİ tarafından Resmî Gazetede (RG) ve internet adreslerinde ilan edilecek.

Hak sahiplerine yapılacak nakit ödemeler ve hisse senedi devir işlemlerinin ödeme planı ve süresi ile diğer hususları, EGYO tarafından belirlenerek ilan edilecek. Hak sahiplerine, talep etmeleri hâlinde, ödemeler nemasıyla birlikte nakit veya bildirdikleri tercihlerine göre, payları oranında EGYO Hisse Senedi verilmek suretiyle yapılacak.

Ödemeler, Ziraat Bankası şubeleri aracılığıyla veya talep edilmesi hâlinde ödemelerde yardımı yatıran Kurum/Kuruluş/Saymanlık personeline toplu olarak kurumları aracılığıyla yapılabilecek.

Resmi Gazetede ve internet adreslerinde ilan edilen listede yer almayanlar, ancak bu aşamada, 3 ay içinde KEY hesaplarını tahakkuk ettirmek ve ilgili bankaya devretmekle yükümlü olan kurum ve kuruluşlara başvuracak. Bu süre sonunda yapılacak başvurular dikkate alınmayacak.

İlan tarihinden itibaren 5 yıl içinde talep edilmeyen alacaklar, Hazineye irat kaydedilecek. Kanunî mirasçılara, veraset ilamının ibrazı ve varis/varislerce dilekçeyle başvurulması halinde ödeme yapılacak.

KEY hesabı kesintilerine 1995 yılında son verilmesinden itibaren, 1999 yılına kadar Emlak Bankası hesaplarında tutulan ve hesapta biriktiği kabul edilen 395 trilyon liralık tutar karşılığı, EGYO’ya ayni sermaye olarak gayrimenkul verilmişti.

Bu şirket sermayesinin yaklaşık yüzde 61′ine denk geldiği için, ödeme tarihindeki aktif değerin yüzde 61, ana para ve nema ödemesinde kullanılacak.

1 Ocak 1987′de yürürlüğe giren 3320 sayılı kanun uyarınca, 31 Aralık 1995′e kadar, işverenler, istihdam ettikleri kişiler için KEY hesabına para yatırmıştı.

KEY hesabına yapılan işveren kesintileri, 1 Ocak 1996′dan itibaren sıfırlanmıştı. Kişi başına kesinti, 3 bin 500 lira ile başlayıp, en son 80 bin liraya yükseltilirken, sistemde tam olarak katılan kişilerin anaparasının 6 milyon 156 bin TL olduğu ifade edilmişti.